Mama Boksbal

Veel te vroeg wakker, veel te moe begonnen aan de dag, veel te veel zijn dan alle komende uren. Het is niet altijd een garantie voor een crisisdag, want soms stapelt het zich gewoon op om dan dagen later pas te ontploffen. Een echte ontploffing is er tot nu toe - want de dag is nog niet om - niet geweest. Maar vandaag was mama een levende boksbal. Dat is wel de garantie voor mooie, paarsblauwe plekken.

De agressie die gepaard gaat met het krijgen van een crisis (of de aanloop ernaar toe) is iets waar ik/we nog zwaar mee worstel/worstelen. De jongste durft je ook wel eens verrassen met een pak slaag op je wang, maar dat komt eerder volledig uit ondoordachtheid, het gebrek aan inzicht of het nog niet juist kunnen kanaliseren van emoties. Omtrent al die zaken heeft de oudste ook zeker nog mooie leerkansen om te benutten. Toch is de manier waarop ik met die twee bengels het begrip 'agressie' aanvoel totaal verschillend.

Vandaag begon het al voor hij de deur opende. Ik zag aan zijn oogjes de vermoeidheid, de overprikkeling, het geen-blijf-weten-met-zichzelf. 'Kunnen we na het eten mijn huiswerk maken?', was de eerste vraag die hij me stelde.

De regel is hier al een paar maanden dat er eerst huiswerk wordt gemaakt en dat vanaf half 5 er schermtijd mag zijn. Maar als ik zie dat hij een goede dag heeft, dan durf ik daar over twijfelen en soms akkoord gaan met zijn voorstel. Zoals allicht vermoed, kunnen we 7 februari 2023 niet als een bijster goede dag omschrijven.

'Dus nee, lieve vriend. We maken eerst huiswerk.'

Het tegensputteren begon, maar stopte snel aangezien ik geen taak vond in zijn boekentas. Eerlijk? Ik was zó opgelucht, want nu had ik tenminste een gegronde reden om die discussie te laten oplossen in het niets. De volgende delicate kwestie was het starten van de schermtijd, wat vermoedelijk een veel gekend twistpunt is tussen ouders en hun kind.

Ik hield voet bij stuk. Half 5 is half 5, en daar ging ik niet over onderhandelen. Want als er iets is waar die twee hier meester in zijn, dan is het in marchanderen. De jongste vooral met emotie, de oudste met ongelooflijk rationele overredingskracht. Toch als er wat ruimte is in het koppeke van hem. Dan praat hij je onder tafel, zonder dat je er erg in hebt. Hij drijft je langzaam in het nauw en als je denkt dat hij schaak staat, dan roept hij: 'Schaakmat'.

Maar opnieuw, vandaag was niet zo een dag. Zijn taal werd dreigender en hij deed alles om... Ja, om wat? Ik wou zeggen 'om het bloed onder mijn nagels uit te halen', maar dat klopt eigenlijk niet. Dat doet hij als hij een uitgerekend moment ziet en nog kan redeneren. Ook daar waren we intussen voorbij. Hij nam een krukje en greep naar zijn tablet in de kast. Ik voelde het kat-en-muis-spel van start gaan. De tablet werd elders, hoger gelegd. Hij nam een ander opstapje. Ik verlegde het weer. Opnieuw zocht hij een oplossing. Zijn inventiviteit en doorzettingsvermogen moet ik hem wel nageven. Hij nam kussens, schoenen, knutselwerkjes, alles om toch maar wat hoger te komen. Helaas, het lag buiten zijn bereik. Ik stelde me in stilte de vraag of ik er goed aan deed om dat dierenspelletje mee te spelen. Maar zijn toestand was zo onstabiel en kon elk moment starten in een crisis van jewelste, dat ik het toch meedeed zonder een antwoord op die vraag af te wachten. Toen hij duidelijk merkte dat het hem niet zou lukken, staakte hij zijn pogingen.

Dan maar overgaan tot een volgend stadium: mama wordt een boksbal. Hij begon te slagen, te pitsen, te koppen, te stampen, alles om toch maar mijn aandacht te krijgen. En ik was blij dat ik dat laatste kon zien. Mijn hoofd was vandaag helder, waardoor ik zelf een beter zicht had op wat er zich tussen ons én in zijn hoofdje afspeelde. Ik benoemde wat ik zag: hij had het moeilijk, zijn lijfje kon alle gevoelens niet plaatsen, hij was verdrietig en boos, bang misschien ook wel. Hij wilde vooral mijn aandacht. En die gaf ik hem, zonder zelf mijn geduld te verliezen. Hij stond het toe dat ik als boksbal hem af en toe een kus op zijn hoofd gaf, dat mijn armen hem mochten vastnemen.

Wat doe je met die agressieve buien? Duidelijke grenzen stellen, is dan vaak het antwoord. Ik gaf meermaals aan dat hij een grens overschreed, maar hij flirtte ongegeneerd met die lijn tussen 'mag niet' en 'kan er nog net mee door' (als je al van dat laatste kan spreken in een explosieve situatie). Ergens wil ik ook zijn boksbal zijn, omdat dat uiting geeft van zijn veiligheidsgevoel naar mij toe. Bovendien weet ik dat ik als volwassene zijn agressieve buien (dit was op Schaal van Agressie dan nog maar een flauwe 2, hoor) de baas kan. Maar ik wil niet de functie hebben van dé baas.

Wat ik niet had verwacht - en wat zelden gebeurd -, is dat klokslag half 5 het scherm een einde maakte aan onze, maar vooral zijn, strijd. Een buitenstaander zou dan kunnen denken dat het hem daar echt allemaal om te doen was: het scherm. Maar dat is het niet, dat weet ik, dat voel ik. Het gaat over veel meer dan gewoon scherm willen kijken. Het gaat in dat hoofdje over onverwerkte zaken die hem laten tilt slaan. Die nood hebben aan een vorm van connectie, of dat nu constructief dan wel destructief is. Hij wil zichzelf laten zien zoals hij zich voelt.

Een echte crisis kan ik het dus absoluut niet noemen. Het was maar een klein aanloopje dat geen zin of de fut had in een duurloop vandaag. Ervaring leert me echter dat het zonder enige twijfel een oefening is voor een komende marathon. In welke stad en in welke temperaturen die zal afspelen, dat weet ik niet. Dus ik probeer dat hoofd van mij koel te houden, mijn kussen en knuffels warm en ik dump regelmatig wat overbodige troep uit mijn hoofd. Een crisis, het is een les waar iedereen van leert.